23 april 2016
Lezing Beeldenstorm op 24 mei 2016
Leidschendam, de Beeldenstorm (1566) en Alva’s ‘Bloedraad’
Lezing door historicus Sander Wassing. Open voor leden en niet-leden. Plaats: De Binnenhof (gemeenschapcentrum achter de Peperbus) aan de Damhouderstraat in Leidschendam. Aanvang 20.15. Deelname is gratis maar aanmelden voor niet-leden is verplicht via info@erfgoedleidschendam.nl
Inhoud lezing
Dit jaar is het 450 jaar geleden dat de Beeldenstorm losbarstte. In de zomer en herfst van 1566 raakten de gemoederen in het land oververhit. Een explosieve mix van religieuze, sociale en economische spanningen kwam op vele plaatsen tot een uitbarsting. Eind augustus 1566 sloegen beeldenstormers toe in Delft, Leiden en Den Haag. In Voorburg eiste edelman Ghilein Zegers van Wassenhoven de sleutels van de kerk op en brak eigenhandig het daar aanwezige beeld van Sint-Joris.
De Beeldenstorm verspreidde zich razendsnel en het Spaanse bewind in Brussel wankelde op haar grondvesten. Een antwoord van landsheer Filips II kon niet uitblijven: hij stuurde zijn belangrijkste generaal, de hertog van Alva, om orde op zaken te stellen. Eenmaal aangekomen in Brussel stelde hij een speciale rechtbank samen om de beeldenstormers op te sporen en te bestraffen: de Raad van Beroerten. Commissarissen van Alva’s ‘Bloedraad’ bezochten Den Haag. Zij hoorden daar bijvoorbeeld dat Hendrick Croesinck (1524-1594), heer van Benthuizen en Zoetermeer zich had ingelaten met andere edelen die in opstand kwamen tegen het gezag. Ook andere edelen uit de omgeving hadden zich ingelaten met de oproeren van 1566: Herbert van Raephorst in Wassenaar, Jacob Oom van Wijngaerden en Arent van Duivenvoorde in Leiden. De onrust rondom de Beeldenstorm was dus steeds nabij en werd ook in de dorpen Veur, Wilsveen en Stompwijk gevoeld.
Alva was een perfectionist. Het bleef niet bij onderzoekingen in de grote steden. Ook dorpen en zelfs buurtschappen kregen bezoek van Alva’s commissarissen. Wat merkten inwoners uit de streek van deze turbulente periode? Werd Alva’s harde hand ook hier gevoeld? Waren inwoners betrokken bij de onrust rondom de Beeldenstorm of was men hier juist trouw gebleven aan de katholieke kerk? Tijdens de lezing wordt bij deze en andere vragen uitgebreid stilgestaan.
Terug naar overzicht
