22 april 2021
Stolpersteine in Voorburg en Leidschendam
Voor zeven woonhuizen in Voorburg en Leidschendam zijn op 22 april totaal 20 Stolpersteine in de stoep geplaatst. In deze huizen woonden Joodse families die in de Tweede Wereldoorlog gedeporteerd zijn naar vernietigingskampen van de nazi’s. Totaal 234 Joden uit Voorburg en Leidschendam zijn in de oorlog omgekomen. Om blijvend aandacht te vragen voor deze vermoorde Joden waaronder ook veel kinderen worden Stolpersteine voor hun laatste woonhuis geplaatst. Speciaal voor dit doel is een aantal jaren geleden de Stichting Stolpersteine Leidschendam-Voorburg opgericht. In het najaar van 2021 zullen 40 stenen worden geplaatst. (foto Michiel Groen)
Betekenis Stolperstein of struikelsteen
Stolpersteine of ook wel struikelstenen genoemd zijn bedoeld om de herinnering aan de Joodse oorlogsslachtoffers levend te houden. De naam is ontleend aan het feit dat voorbijgangers het opvallende steentje in de stoep zien en erbij stilstaan om de naam en overige gegevens te lezen. De gedachte hierachter is: “Een mens is pas vergeten als zijn naam vergeten is.” Een Stolperstein is een messing plaatje van 10x10 centimeter met daarin gegraveerd naam en geboortedatum, jaar van deportatie en plaats waar de voormalige bewoner is vermoord. Het plaatje is bevestigd op een steentje van hetzelfde formaat. Dat steentje wordt in de stoep voor het laatste woonadres geplaatst. Voor elke weggevoerde en vermoorde bewoner wordt één steentje geplaatst. Op 22 april zijn er Stolpersteine geplaatst ter nagedachtenis aan de Joodse familie Bak uit Leidschendam en de Joodse families Meijers, Van Daelen, Van Dam, Adelaar, Waisvisz en Kukenheim uit Voorburg. De familie Bak woonde op de Nieuwe Laan 21 zoals de Duitse bezetter destijds de Koningin Wilhelminalaan in Leidschendam noemde. Er was tot nu toe in 2018 één Stolperstein geplaatst in de Rhijnvis Feithstraat, als aandenken aan Alfred Goldsteen en op verzoek van de nabestaanden.
Herkomst initiatief Stolpersteine
De Duitse beeldend kunstenaar Gunter Demnig begon in 1995 met het plaatsen van Stolpersteine in Keulen om blijvend aandacht te vragen voor de in de Tweede Wereldoorlog vermoorde Joden, Sinti en Roma. Een paar jaar later mondde dat uit in een initiatief om op alle plaatsen waar deze mensen tot dan gewoond en geleefd hadden, zogenaamde Stolpersteine te plaatsen. Er zijn inmiddels meer dan 75.000 Stolpersteine geplaatst en nog elk jaar worden honderden steentjes geplaatst in veel landen in Europa waaronder in Nederland.
Monument voor Vrede en Vrijheid
Alle namen van de 234 Joodse slachtoffers van de holocaust die uit Leidschendam en Voorburg kwamen staan gegraveerd op het Monument voor Vrede en Vrijheid in het Sijtwendepark in Voorburg. Jaarlijks worden zij herdacht tijdens de Nationale Herdenking op 4 mei.
Stichting Stolpersteine Leidschendam-Voorburg
Sinds een paar jaar is er een Stichting actief om ervoor te zorgen dat alle in de Tweede Wereldoorlog vermoorde Joden in Voorburg en Leidschendam herdacht worden met een Stolperstein. Aan de plaatsing van Stolpersteine zijn kosten verbonden. De stichting heeft hiervoor een fonds opgericht.
Hiernaast spant de Stichting zich in om het basis- en voortgezet onderwijs te interesseren voor het gedachtegoed van de Stolpersteine, dit in hun lesprogramma over de Tweede Wereldoorlog op te nemen en zo mogelijk een of meerdere Stolpersteine te ‘adopteren’.
Film Stolpersteine
Vanwege de coronamaatregelen zijn de Stolpersteine op 22 april in een klein gezelschap geplaatst. Hiervan is een film gemaakt die vanaf begin mei onder meer te zien is op de website van de Historische Vereniging Voorburg. De film zal ook gedeeld worden met het basis- en voortgezet onderwijs in de gemeente Leidschendam-Voorburg.
Terug naar overzicht
